VASEP cảnh báo nguy cơ gãy đổ chuỗi sản xuất, xuất khẩu thủy sản

VASEP cho biết, tới nay, tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 (mũi 1) của các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản trung bình là 40-50%. Trong đó, Cà Mau là địa phương có tỷ lệ tiêm nhanh và cao nhất.

Qua khảo sát của VASEP, các doanh nghiệp tại đồng bằng sông Cửu Long  đều cho cho rằng, “3 tại chỗ” chỉ là phương án cầm cự tạm thời để doanh nghiệp duy trì sản xuất. Nhiều nhà máy thủy sản ở các địa phương đã đóng cửa do không đáp ứng được “3 tại chỗ”. Một số khác thời gian đầu cố gắng thực hiện “3 tại chỗ” để duy trì công ăn việc làm cho người lao động, trả hợp đồng các đơn hàng, nhưng sau một thời gian đã phải đóng cửa do phát sinh chi phí quá lớn như: tiền thuê khách sạn, ký túc xá, nhà ở, lương, tiền ăn, chăm sóc y tế, thuê cán bộ y tế xét nghiệm...

Giãn cách xã hội cũng khiến các nhà máy thiếu công nhân, việc đi lại gặp nhiều khó khăn, hơn thế nhiều nhà máy chế biến nằm trong “vùng đỏ” nên toàn bộ lao động từ “vùng xanh” không tới làm việc được tại nhà máy.

Theo phản ánh của các doanh nghiệp chế biến tôm tại Cà Mau, Sóc Trăng Bạc Liêu - ba địa phương dẫn đầu về sản lượng và sản xuất tôm của cả nước, hiện nay, do lưu thông hàng hóa, mua bán con giống, thu hoạch tôm gặp khó khăn, các nhà máy cũng phải giảm công suất chế biến 60-70%. Từ tháng 9 trở đi là thời điểm các nhà máy bước vào cao điểm thu mua nguyên liệu, chế biến và xuất khẩu, nhưng với tình hình hiện tại thì chắc chắn nguồn cung tôm sẽ bị đảo lộn, thiếu hụt cho tới cuối năm, thậm chí kéo dài sang năm 2022.

Các doanh nghiệp chế biến cá tra tại đồng bằng sông Cửu Long cũng chịu khó khăn chung do dịch Covid-19 lan rộng. Cá tra nuôi tại ao vượt size do các nhà máy ngừng hoạt động hoặc giảm tối đa công suất. Do thời gian nuôi kéo dài, mật độ lớn, cá tra của một số doanh nghiệp chết hàng chục tấn mỗi ngày. Việc đi lại, vận chuyển, nuôi trồng đều gặp khó khăn, hầu hết các doanh nghiệp chế biến đều đã cạn cả nguyên liệu và thành phẩm trong kho. Theo VASEP, hiện nay, ước tính, công suất hoạt động của toàn ngành cá tra chỉ từ 10 - 20%.

Tại Đà Nẵng, toàn bộ doanh nghiệp chế biến thủy sản cũng đã đóng cửa sau khi thành phố áp dụng giãn cách. Một số doanh nghiệp dự kiến thực hiện “3 tại chỗ” để sản xuất cầm cự nhưng thiếu công nhân chế biến trầm trọng, doanh nghiệp xuất khẩu tôm của địa phương này xác định mở cửa hoạt động thì chỉ thu mua tôm nguyên liệu để làm hàng tôm PD đơn giản. Tuy nhiên, mặt hàng này khó cạnh tranh với tôm Ấn Độ và Ecuador trên nhiều thị trường. Đại diện Thuan Phuoc Corp đề nghị nhà nước xem xét mở Quỹ Bảo hiểm xã hội, Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, chung tay cùng các doanh nghiệp trong việc chi trả lương, bảo hiểm cho người lao động.

Ngoài ra, tại các địa phương ven biển như: Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang, doanh nghiệp đã giảm tối đa công suất chế biến, hoạt động cầm chừng. Cả người dân và doanh nghiệp đều gặp rất nhiều khó khăn do một số cảng cá bị phong tỏa do có ca nhiễm Covid-19, tỷ lệ công nhân và người lao động được tiêm vaccine rất thấp, chi phí cho hoạt động “3 tại chỗ” quá cao. Nhiều doanh nghiệp cân nhắc tới phương án sẽ ngưng hoạt động hoàn toàn nếu trước 15/9, tình hình dịch bệnh ở các địa phương chưa được ngăn chặn và các biện pháp giãn cách xã hội còn tiếp tục kéo dài.